Eric Peute

Kennis

Het varen en het onderhouden van een stoominstallatie van honderdzeven jaar oud vergt best wel
een hoop vakkennis, al zeg ik het zelf. Ik kwam in 1978 aan boord van de Furie als man van zeventien.
Man ja, want het was natuurlijk wel stoer dat je op een sleepboot zat. Zo kwam ik uiteindelijk op de
stookplaat terecht waar aanvang werd gemaakt met het bikken van ketelsteen in de stoomketel. Dat
heeft zeker negen maanden op de zaterdagen gekost voordat de ketelkeuring gereed was door het
Stoomwezen. Daarop volgend, het leren opstoken en stoken met de stoomturbines aangedreven
oliebranders en ervoor zorgen dat er voldoende water in de stoomketel zat. Alles door de heren
machinisten talloze keren uitgelegd en voorgedaan. Bij voldoende opgedane kennis en kunde volgde
de verhuizing naar de machinekamer. Ook daar gaan jaren inzitten voordat je eindelijk aan de
manoeuvreerstand van de stoommachine mag staan. Het omgaan en bedienen van hulpwerktuigen
moet als eerste onder de knie gekregen worden. Alles onder toezicht van de machinisten.
Hoe leuk is het dan om al die opgedane kennis nu door te geven aan de jongere generaties die ook
op de stookplaat beginnen en ze te zien doorgroeien naar de machinekamer. Uiteindelijk hebben we
een gezonde ploeg stokers en machinisten die allen weten hoe met deze, compleet handbediende,
stoominstallatie om te gaan. Handbediend is tegenwoordig een uitstervend woord in de wereld van
automatisering. Dat maakt het vak van stoommachinist op een oude sleepboot nou juist zo leuk.
Het onderhoud van de stoomketel, hulpwerktuigen en stoommachine vergt veel tijd en vakkennis.
Ook hier geven we die kennis door, welke niet meer op school geleerd wordt. Met name is er veel
oog voor de veiligheid. Stoom is een zeer heet medium en gevaarlijk als hier niet goed mee wordt
omgegaan.

Jan Peute

Machinist S.S. Furie

Tweemaandelijks bieden we u een blik achter de schermen bij de s.s. Furie en het vrijwilligers peloton van Stichting Hollands Glorie (SHG).

Het verhaal van de Furie in een nieuw jasje

Al zolang ik in deze stad woon, is ze het boegbeeld van Maassluis: de Furie. Inmiddels meer dan 100 jaar oud en, net als ik, afkomstig uit Groningen. Dat schept een band!

Ik ken de Furie zoals de meesten haar kennen, op haar vaste plek op dé Maassluise ansichtkaart. Later leerde ik meer. Mijn buurman kon er enorm enthousiast over vertellen. Ik zie het schip jaarlijks als vrijwilliger bij de Sintintocht in Maassluis van dichtbij en tijdens het 100-jarig jubileum had ik het geluk Thecla Bodewes (van Thecla Bodewes Shipyards) even te spreken op één van de jubileumtochten. Nog wat later werd ik Vriend van de Furie, iets wat ik iedereen kan aanraden!

Het verhaal van de Furie is bijzonder voor Nederland. Een door echte stoom aangedreven sleper, in een grijs verleden werkzaam als houtsleepboot en daarna hoofdrolspeler in de televisieserie Hollands Glorie. Daarna kwam de hoofdrol in Maassluis. Als vormgever was het mij wel duidelijk: dit verhaal moet verteld worden! Ik vond het geweldig dat ik gevraagd werd om een nieuwe folder en website voor de Furie te ontwikkelen. Dat hoef je natuurlijk maar één keer te vragen!

Voor mij zijn de uitgangspunten duidelijk. In Maassluis is de Furie van iedereen, in het bijzonder van de groep vrijwilligers die het schip op stoom houdt. Daarbij is veel aandacht voor de historie van het schip. Maar als boegbeeld van Maassluis moeten we ook aan mensen van buiten Maassluis vertellen waaróm het zo’n bijzonder schip is en juist dat laten zien: daarvoor komen mensen naar Maassluis.

De nieuwe folder en website laten een veelzijdig beeld zien van de Furie. Voor de Wereldhavendagen van 2023 was de nieuwe folder al klaar. En… nog even geduld voor de nieuwe website: daarover binnenkort meer!

Victor Kappelhof

Tweemaandelijks bieden we u een blik achter de schermen bij de s.s. Furie en het vrijwilligers peloton van Stichting Hollands Glorie (SHG).

Een duurzame Furie

Vorige maand overhandigde een delegatie van Mobiele Collectie Nederland een duurzaamheidsverklaring
aan minister Harbers en een petitie “behoud ons varend erfgoed”.
Wij zijn bezorgd over de verschillende emissie-regels die op stapel staan en pleiten voor een uitzondering
voor varend erfgoed. Maar we lopen zeker niet weg als het gaat om duurzaamheid.
Zonder de oorspronkelijke, meer dan 100 jaar oude installatie en constructie van het schip geweld aan te
doen hebben we inmiddels enkele simpele maatregelen gerealiseerd: Verlichting aan boord is voorzien van
energiezuinige LED-lampen. En wat te denken van de nieuwe klep in de schoorsteen. Hiermee voorkomen we
dat tijdens het opstoken van de ketel veel warmte verloren gaat.
We gaan ook beginnen met het renoveren van onze werkplaats en opslag in ‘Het Packhuys’. Een nieuw dak
inclusief isolatie, een nieuwe deur en een nieuwe ketel moeten zorgen voor een energiezuinige
bedrijfsvoering.
Een belangrijk probleem met stoomschepen is de uitstoot van kooldioxide. De Furie gebruikt gasolie als
brandstof, wat resulteert in een aanzienlijke CO2-uitstoot. Het verminderen van deze uitstoot kan worden
bereikt door over te schakelen op schonere brandstoffen, zoals GTL, LNG of biobrandstoffen. Er wordt zelfs
gesproken over volledig elektrische aandrijving of een installatie die draait op waterstof.
We moeten echter wél bij de les blijven. Een elektrische Furie of een LNG tank aan dek is wat mij betreft een
stap te ver. Maar we werken graag mee aan het onderzoek naar alternatieve brandstoffen of het toepassen
van andere duurzame maatregelen, waarbij het karakter van ons erfgoed behouden blijft.
Het gaat mij om een gezond evenwicht tussen het behoud van varend erfgoed in haar oorspronkelijke vorm
en serieuze aandacht voor duurzaamheid en milieu. Hier ligt, ook voor de oudste, nog varende
stoomzeesleper van Nederland, echt een flinke uitdaging!
Ton Raemakers
Voorzitter

Negen weken lang is er met man en macht gewerkt aan de restauratie van de Furie. Al die tijd heeft zij hoog en droog op de kant gelegen bij scheepswerf De Haas Rotterdam. Met een paar rimpels extra aan lasnaden, strak in de lak aan de buitenkant en totaal overhoop gehaald van binnen, is de Furie vandaag weer met de grote schepenlift in het water gelegd. Het blijft een imposant schouwspel!

Staalwerkzaamheden klaar

“Er is heel veel werk verzet en van het een kwam het ander”, zegt Ton Raemakers, voorzitter van de Stichting Hollands Glorie op de werf in Rotterdam. “Uiteraard zijn we heel blij dat we nu net voor het vaarseizoen weer klaar zijn, maar daar hebben we met z’n allen wel tropenweken voor gedraaid om alles weer op tijd in orde te krijgen!” Dat de staalwerkzaamheden aan de Furie geen overbodige luxe waren, blijkt uit het aantal nieuw ingezette stukken. “Zowel van binnenuit, als van buiten is het hele schip nauwkeurig gecontroleerd. Ook als we slechts een vermoeden hadden, hebben we het gelijk aangepakt en niks aan het toeval overgelaten. We waren er nu toch en alle hulp was eventueel onder handbereik,” aldus Raemakers, die een tevreden blik werpt op het eindresultaat: de Furie die nu weer aan de kant in het water ligt. “Binnenin ligt nog heel veel overhoop, maar daar hebben we in Maassluis dadelijk weer alle tijd voor om die klussen zelf op te pakken. Ik wil ook via deze weg graag benadrukken dat we dolblij zijn met de inzet van onze eigen ploeg vrijwilligers! Voorlopig gaan we nu op ons gemak denken aan de terugreis.”

Projectkosten

Een gigantisch groot project als dit, is niet mogelijk zonder de onontbeerlijke steun van subsidiefondsen! Vanuit de Furie zijn we dan ook de volgende fondsen zeer erkentelijk voor hun bijdrage aan dit behoud van ons prachtige schip: Mondriaanfonds, Fonds Schiedam/Vlaardingen e.o., Prins Bernhardfonds, De Grootfonds en Stichting 75 jaar NBB.

Naar huis

De Furie ligt nu dus aan de kade, nog steeds bij scheepswerf De Haas Rotterdam. In de komende dagen wordt de voeding watertank opgevuld om eventuele lekkages op te sporen. Daarna wordt ook de ketel gevuld, als het onderste mandeksel klaar is na reparatie. Als alles onder controle blijkt te zijn, gaan we beginnen met het opstoken.

Als alles gaat volgens planning, komt de Furie ergens volgende week weer thuis in Maassluis!

Groot onderhoud

Zoals velen van jullie misschien al is opgevallen, ligt de Furie al een tijdje niet meer op haar vertrouwde plaats aan de Stadhuiskade. Eind januari is de Furie namelijk door de Tonijn naar scheepswerf De Haas Rotterdam gebracht en daar ligt ze sindsdien in dok. Deze mooie dame heeft namelijk ook wel eens groot onderhoud nodig.

Op onze lijst stonden best wel wat restauraties gepland die noodzakelijk zijn voor de verdere levensduur van de Furie. De complexe zaken zullen worden uitgevoerd door deskundigen van scheepswerf De Haas, maar ook onze eigen ploeg is daar waar mogelijk hard aan de slag!

In deze tijd waarin veiligheid een zeer grote rol speelt, is het des te belangrijker om aan alle eisen te voldoen die IL&T (vroeger Scheepvaart Inspectie) aan het schip stelt. Zeker omdat de Furie ook te boek staat als passagiersschip.

Deze inspecties worden uitgevoerd door een gecertificeerd bedrijf die het schip van onder tot boven nauwkeurig inspecteert. Daarbij wordt ook de dikke map met certificaten niet ontzien.

Gelukkig is alles goed verlopen op een paar kleine dingetjes na, welke meteen zijn verholpen. Hiermee kunnen we weer vijf jaar vooruit met dit nieuwe Certificaat van Onderzoek.

Het tweede is de tweejaarlijkse keuring van de stoomketel. Dit geeft altijd een hoop werk omdat alle appendages (veiligheidstoestel en afsluiters) van de ketel gedemonteerd moeten worden.

Na her-certificering van de appendages en het inwendig onderzoek in de ketel was ook deze Surveyor van Lloyds weer zeer tevreden. Ook hier kan de Furie er weer twee jaar tegen.

Het onderwaterschip staat intussen weer mooi in de verf en diverse staalrestauratie werken zijn nog in volle gang.

We hopen over twee weken het water weer in te gaan. Ketel opstoken en weer naar Maassluis, op tijd klaar voor het nieuwe vaarseizoen!

Jan Peute

Hoofdmachinist

Op dinsdagmorgen, 24 januari om half tien, steeg de spanning toch wel een beetje bij de aanwezige bemanning van de Furie op het terrein van scheepswerf De Haas Rotterdam. De takels zijn dan al op vier punten om de romp van het schip gespannen en de nieuwe, gigantische scheepskraan begint aan de taak om de 180 ton wegende oude dame uit het water te hijsen.

‘Een geweldige voorziening hier bij De Haas,’ reageert voorzitter stichting Hollands Glorie, Ton Raemakers, enthousiast. ‘Het is echt een bizar gezicht om de Furie zo in de takels te zien hangen! Het gaat allemaal heel langzaam, maar met behulp van die vier wielstellen van de schepenlift wordt de Furie nu heel langzaam naar haar plek voor de komende weken gereden.’

Foto: Ton Raemakers/SHG

Werkzaamheden
De werkzaamheden die nu worden uitgevoerd aan de Furie, zouden drie jaar geleden eigenlijk al starten. De indrukwekkende lijst met uitstaande restauratie- en reparatiewerkzaamheden is inmiddels behoorlijk lang geworden. De complexe zaken zullen worden uitgevoerd door de deskundigen van scheepswerf De Haas, maar daar waar mogelijk doen we al het werk voornamelijk met onze eigen ploeg. Onze bemanningsleden zullen dan ook dagelijks aanwezig zijn; hetzij voor de eigen werkzaamheden, of om op te treden als brandwacht.

De komende weken zal de Furie de grote afwezige zijn in de haven van Maassluis en dus ook niet beschikbaar zijn voor rondleidingen aan boord.

Projectkosten
Een gigantisch groot project als dit, is domweg niet mogelijk zonder de onontbeerlijke steun van subsidiefondsen! Vanuit de Furie zijn we dan ook de volgende fondsen zeer erkentelijk voor hun bijdrage aan dit behoud van ons prachtige schip: Mondriaanfonds, Fonds Schiedam/Vlaardingen e.o., Prins Bernhardfonds, De Grootfonds en Stichting 75 jaar NBB. Zij hebben ervoor gezorgd dat we met een sluitende begroting aan de slag kunnen.

De verwachting is dat de Furie begin april weer het prachtige plaatje aan de Stadhuiskade zal opleveren en dus weer thuis zal zijn.

Foto: Ton Raemakers/SHG

Aan de slag
Met nog de allerbeste wensen voor 2023, kan ik u melden dat we eindelijk aan de slag kunnen!
Het is voorjaar 2019 als we bij verschillende subdidiefondsen een aanvraag indienen voor een groot
onderhouds- en restauratieprogramma aan boord van de Furie. We krijgen veelal positieve reacties
en daarmee hebben we een sluitende begroting. We staan in het voorjaar van 2020 te trappelen om
samen met de specialisten van scheepswerf De Haas en onze eigen bemanning een lange lijst
ingrijpende klussen aan te pakken. En toen werd het stil in Nederland en dus ook rond de Furie.
Nu, drie jaar later, kunnen we écht aan de slag. Gelukkig heeft De Haas in Rotterdam inmiddels een
geweldige scheepskraan in gebruik, waarmee ze de Furie uit het water hijsen en op een veilige plaats
aan de kade afzetten. Ruimte genoeg. Daar hebben we volop de mogelijkheden om alle uitstaande
restauratie- en reparatiewerkzaamheden op een gedegen manier uit te voeren. De complexe zaken
laten we graag aan De Haas over, maar waar mogelijk doen we het werk met de eigen ploeg. Eind
januari vertrekken we richting Rotterdam en we hopen ergens in maart weer terug te keren.
Dat dit allemaal ook na drie jaar kan worden uitgevoerd, is voor een belangrijk deel te danken aan
een aantal subsidiefonden. Het Fonds Schiedam Vlaardingen, het Mondriaan Fonds, het De Groot
Fonds, het Prins Bernhard Fonds en De Stichting 75 jaar NBB waren allemaal bereid om ook na drie
jaar dit omvangrijke project te ondersteunen. Hulde en dank hiervoor.
Want dankzij de steun van deze fondsen, de geweldige samenwerking met scheepswerf De Haas en
verschillende toeleveranciers blijft het mogelijk om ook een 107 jaar oude stoomzeesleper te
behouden voor de volgende generaties. En wie wil dat nou niet.
Ton Raemakers
Voorzitter Stichting Hollands Glorie

De stoomboot van Sinterklaas en het vlaggenschip van de Furieade

Je hebt van die dingen die komen op een bijzondere manier steeds weer terug in je leven. Dit is bij mij het geval met de Furie.

Al jaren is de Furie natuurlijk ook de stoomboot van Sinterklaas in Maassluis. De laatste elf jaar fietsten wij in weer en wind mee met de stoomboot als Sinterklaas en zijn Pieten weer aankomen in Maassluis. In het begin alleen met Anouk en mijn vrouw en inmiddels ook met Laura en Emma erbij.

Nu een nieuwe kennismaking met de Furie. Dit keer niet vanaf de wal maar zelf aan het roer met kapitein Frans Verbrugge naast mij. Sinds drie jaar ben ik de voorzitter van de Stichting Maassluis Maritiem. Deze stichting organiseert Kids aan de Vlieten en de Furieade. In de aanloop naar de Furieade hebben de besturen van Furie en Furieade traditiegetrouw een gesprek met elkaar. De uitkomst is altijd hetzelfde en dat is dat de Furie het vlaggenschip is en blijft als naamgever van de Furieade. Tijdens dit gesprek kwam ik op het idee om onder de voornamelijk nieuwe sponsoren nieuwe Vrienden te werven voor de Furie. Dit lukte mij eenentwintig keer! Tegenprestatie voor de sponsoren was dat zij mee mochten varen met de Furieade lunchcruise. Het was een hele mooie en gezellige cruise en tevens mijn eerste vaartocht met de Furie.

Ik hoop nog vaak mee te mogen varen met de Furie en dat dit prachtige schip voor altijd het vlaggenschip blijft van de Furieade. Samen met het bestuur en alle vrijwilligers kijk ik terug op een hele mooie en geslaagde Furieade.

Nu eerst uitkijken naar de komst van de stoomboot van Sinterklaas en daarna gaan we weer aan de slag met de 42e editie van de Furieade!

Gerard Poot

Tweemaandelijks bieden we u een blik achter de schermen bij de s.s. Furie en het vrijwilligers peloton van Stichting Hollands Glorie (SHG).

Leerlingstoker
En dan sta je ineens in de machinekamer van de Furie als (leerling)stoker. Tot een jaar geleden had ik totaal niet verwacht ooit op een stoomzeesleepboot te varen. Als voormalig sleepbootkapitein, Marine expert/hoofd van sleepvaart en berging keek ik altijd uit naar de ontwikkelingen en vooruitgang van de sleepvaartindustrie. Projecten van het slepen van bakken, booreilanden en schepen was mijn ‘ding’.
Totdat ik vorig jaar met mijn vrouw meeging naar een verjaardag en met een andere genodigde, Arie, in aanraking kwam, of eerlijk gezegd, naast werd gezet omdat wij allebei een voorliefde voor sleepboten hadden. Na een goed en gezellig gesprek was Arie ervan overtuigd dat ik zijn tweede man als stoker moest worden. Ik hoefde alleen nog maar ja te zeggen. Uiteraard stel je Arie niet teleur. Binnen een week was het geregeld en was ik opgenomen in het team.
De eerste keer achter de ketel was iets anders dan de elektronica waar ik de laatste jaren mee gevaren heb en die je tegenwoordig ziet op schepen. Uiteraard had ik wel op stoom gedreven LNG gastankers gewerkt, maar daar werd de stoomvoorziening van de turbines volautomatisch geregeld. Op de Furie heb je je rechter- en linkerhand om te zorgen dat er voldoende stoomdruk is voor het voorstuwingbedrijf en het hulpbedrijf.
Na een aantal reizen op de Furie komt het gevoel voor de stoom en hoe meer je er mee bekend raakt hoe interessanter het wordt. Dit ook omdat er bij het hele stoombedrijf aanzienlijk meer randzaken zijn dan ik had voorzien. Kortom, op de ‘oude dame’ leer ik genoeg wat ik in mijn huidige werk kan meenemen. Dus naast een gezellig, professioneel team en een mooie boot kan ik mijzelf aan boord verder specialiseren in een stukje historie waar de sleepvaart vandaan is gekomen.

Danny van der Ent